Er kunnen veel verschillende redenen zijn om van een kind het IQ te testen. Maar wat is het nut ervan en waar moet je op letten?
IQ testen voor kinderen
Misschien wel het bekendste voorbeeld van een IQ test voor kinderen is de Eindtoets in het basisonderwijs. De Eindtoets werd vroeger vaak de Cito-toets genoemd.
Veel mensen in het onderwijs zullen ontkennen dat de Eindtoets een IQ test is, maar de Eindtoets voldoet aan alle kenmerken van een IQ test.
Bij de Eindtoets wordt de score van kinderen vergeleken met een normgroep, namelijk alle leerlingen in groep 8. Om de scores van ieder jaar met voorafgaande jaren te vergelijken wordt er gekeken hoe de scores verdeeld zijn en hoeveel vragen je goed moet hebben om een gemiddelde score te halen. Net als bij een IQ test. En hoe hoger de score, hoe beter. Het enige verschil tussen een IQ test en de Eindtoets is de score die je kan halen. De maximale score bij de Eindtoets is 550 en de minimale score is 501. Bijna niemand haalt de maximale score. Net als dat bijna niemand hoger dan 130 scoort op een IQ test.
Omdat je bij IQ testen doorgaans hoger scoort als je van tevoren oefent, loont het ook de moeite om te oefenen voor de Eindtoets. Dus kinderen die op school of via bureaus extra oefenen voor de Eindtoets zullen over het algemeen een hogere score halen dan kinderen die hier geen of nauwelijks aandacht aan besteden. Squla is een bekende aanbieder van oefenmateriaal voor kinderen.
Naast de Eindtoets zijn er talloze bureaus en psychologen die ook IQ testen voor kinderen aanbieden waarbij je door middel van een IQ-score te zien krijgt hoe ‘slim’ een kind is.
IQ van een kind wel of niet testen?
In tegenstelling tot dat wat veel mensen wellicht denken, staat je IQ bij je geboorte niet vast. Tot de leeftijd van 25 jaar zijn de hersenen van kinderen in ontwikkelen en pas op deze leeftijd bereikt iemand zijn of haar maximale intelligentieniveau. Uit onderzoek blijkt dat de ontwikkeling van het IQ van een kind niet altijd lineair omhooggaat maar vaak sprongsgewijs. Dat kan soms heel snel gaan en soms heel langzaam. Onderstaande figuur illustreert dit. De grafiek laat zien hoe het intelligentieniveau van een gemiddeld kind zich ontwikkelt tot de leeftijd van 25 jaar en daarna stabiel blijft. In deze grafiek is daarnaast de ontwikkeling van het intelligentieniveau van twee denkbeeldige kinderen weergegeven. Op de leeftijd van 12 jaar, tijdens de Eindtoets, scoort kind A hoger dan kind B. Maar bij de leeftijd van 25 jaar scoort kind B weer hoger.
Bij kinderen is een IQ-score dus maar zeer relatief. Net als volwassenen kunnen kinderen daarbij ook lager scoren omdat ze bijvoorbeeld slecht geslapen hebben of last hebben van faalangst. Maar het is dus vooral belangrijk om te realiseren dat het brein van een kind in ontwikkeling is. Je kan dus niet zeggen dat een kind dat op 12-jarige leeftijd een IQ-score heeft van 130, in vergelijking met zijn of haar leeftijdsgenootjes, ook op 25-jarige leeftijd zo ‘slim’ zal zijn.
Wanneer moet je een IQ test voor een kind inzetten?
Ondanks alle relativeringen en kanttekening bij het gebruik van een IQ test voor kinderen, zijn er toch situaties waarbij het wenselijk kan zijn een intelligentietest te gebruiken. Zoals bij de overgang van de lagere school naar het voortgezet onderwijs. Een kind kan bijvoorbeeld door echtscheiding van ouders, pesten op school of een slechte klik met de leraar beneden zijn of haar niveau presteren of de Eindtoets verknallen. En psychologische onderzoek in combinatie met een IQ test kan dan helpen om scholen in het voortgezet onderwijs te overtuigen om het kind toch hoger in te laten stromen.
Daarnaast zijn er natuurlijk altijd kinderen die extreem intelligent, hoogbegaafd, zijn. Voor deze kinderen kan het soms beter te zijn in een klas te zitten waarbij zij intellectueel voldoende uitgedaagd worden.
Neem bij suggesties of vragen over dit artikel gerust contact op.
